του μακαριστού Μητροπολίτου Σερβιών και Κοζάνης + Διονυσίου Λ. Ψαριανού
Μαζί με τους μάρτυρες του αίματος, από τον πρώτο καιρό, η Εκκλησία τίμησε και τους μάρτυρες της συνειδήσεως. Μάρτυρες της συνειδήσεως ονομάζονται οι όσιοι μοναχοί και οι ασκητές της έρημου. Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ των μοναχών και των ασκητών. Μοναχοί είν' εκείνοι πού ζουν μαζί στα μεγάλα κοινοβιακά μοναστήρια και ασκητές ή αναχωρητές είν' εκείνοι πού ζουν ξεμοναχιασμένοι σ' ερημικές κι απρόσιτες σπηλιές. Και οι μοναχοί και οι ασκητές είν' εκείνοι, πού άφηκαν τα εγκόσμια κι αφιέρωσαν τον εαυτό τους για κάτι καλύτερο και τελειότερο. Και είν' εκείνοι, για τους οποίους γράφει ο Μέγας Βασίλειος ότι «υπέρτεροι των ανθρωπίνων μέτρων εδείχθησαν», ξεπέρασαν τα συνηθισμένα ανθρώπινα μέτρα. Τέτοιος είναι ο άγιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης, του οποίου η Εκκλησία σήμερα εορτάζει τη μνήμη.
Ο άγιος Θεοδόσιος γεννήθηκε το 423 σε μια μικρή πόλη της Καππαδοκίας από ευσεβείς γονείς, πού με τις συμβουλές και το παράδειγμα τους δίδαξαν το παιδί τους τη χριστιανική αρετή. Από μικρός έδειξε ιδιαίτερη κλίση στα εκκλησιαστικά, ώστε και χειροθετήθηκε αναγνώστης. Όταν έφτασε σε κάποια ηλικία, άφησε την πατρίδα, τους γονείς και τους φίλους του κι έφυγε να επισκεφθή τους αγίους τόπους. Πηγαίνοντας για τα Ιεροσόλυμα, επισκέφθηκε τον άγιο Συμεών το στυλίτη. Εκείνος, όταν τον είδε, σαν και να τον ήξερε, του φώναξε «Καλώς ώρισες, δούλε τον Θεού Θεοδόσιε»! Ο άγιος Θεοδόσιος πήρε την ευλογία του μεγάλου ασκητή και συνέχισε το δρόμο του για τους αγίους τόπους. Στα Ιεροσόλυμα βρήκε κάποιο συμπατριώτη του ασκητή κι έμεινε κοντά του για λίγον καιρό.
Ο άγιος Θεοδόσιος έδειξε από την αρχή τόση ασκητικότητα και αρετή, ώστε σε λίγο καιρό έγινε γνωστός κι άρχισαν να μαζεύωνται κοντά του πολλοί, πού σαν κι αυτόν είχαν πάρει το δρόμο του ασκητισμού. Η σπηλιά επάνω στο βουνό, όπου ζούσε κρυμμένος ο Άγιος, έγινε σιγά - σιγά μοναστήρι, όπου συγκεντρώθηκαν πολλοί και σχημάτισαν μια αδελφότητα. Ο άγιος Θεοδόσιος τους δίδασκε και τους κατάρτιζε όχι μόνο στην προσευχή και στην εργασία, αλλά και στη μνεία του θανάτου, η μνεία του θανάτου είναι το πρώτο για τον μοναχό. Το να θυμάται, όχι μόνο κάθε μοναχός, αλλά και κάθε άνθρωπος ότι είναι θνητός και ότι κάποια ήμερα θα πεθάνη, ειν' εκείνο πού γράφει ο απόστολος Παύλος, ότι «αεί γαρ ημείς οι ζώντες εις θάνατον παραδίδόμεθα δια Ίησονν...».
Ο κοινοβιακός μοναχισμός είναι το πρότυπο του κοινωνικού βίου, σαν στα πρώτα χρόνια της Εκκλησίας, όπως διαβάζαμε στις Πράξεις των Αποστόλων. «Τον δε πλήθους των πιστευσάντων ην η καρδία και η ψυχή μία και ουδέ εις τι των υπαρχόντων αυτώ έλεγεν ίδιον είναι, άλλ' ην αυτοίς άπαντα κοινά...». Αυτή η μαρτυρία στο βιβλίο των Πράξεων είναι από τα πιο επίμαχα θέματα του καιρού μας, αλλά και το πρότυπο και η βάση του κοινοβιακού ασκητισμού. Πολύ σωστά είπαν ότι «ο κοινοτικός - κοινοβιακός τρόπος ζωής θα είναι σε όλους τους αιώνες ο γνήσιος τρόπος ζωής χριστιανικής υπάρξεως μέσα στον κόσμο. Και ο τρόπος αυτός σώζεται μέχρι σήμερα μέσα στο μοναστικό κοινόβιο, πού θα παραμείνη το πρότυπο της χριστιανικής κοινωνίας». Όχι για να γίνουν όλοι μοναχοί, αλλά για να παραδειγματίζωνται από τον βίο των μοναχών.
Ο άγιος Θεοδόσιος, όταν είδε ότι από παντού έφταναν μοναχοί, έκτισε κοντά στη Βηθλεέμ ένα μεγάλο μοναστηριακό συγκρότημα με εργαστήρια για να εργάζωνται οι μοναχοί, με νοσοκομείο και γηροκομείο και με τρεις μεγάλες εκκλησίες. Οι μοναχοί, πού έφτασαν έως 700 δεν ήσαν μόνο Έλληνες, αλλά Αραβες και Αρμένιοι και Πέρσες και Σλάβοι, όταν αρρώσταιναν εύρισκαν περίθαλψη στο νοσοκομείο και στα γεράματα τους στο γηροκομείο. Διάβαζαν χωριστά και στη γλώσσα τους όλες τις άλλες ακολουθίες, κι όλοι μαζί στη μεγαλύτερη Εκκλησία τελούσαν τη θεία Λειτουργία. Είναι να θαυμάζουμε μια τέτοια οργάνωση και τέλεια εικόνα κοινωνικού βίου, μα και να λυπούμαστε, πού τόσος πόλεμος γίνεται για τα κοινωνικά ζητήματα, και αγνοούνται τέτοια παραδείγματα και πρότυπα από την παράδοση και τη ζωή της Εκκλησίας.
Το μεγάλο κοινόβιο του αγίου Θεοδοσίου, τέλεια ωργανωμένο, ήταν ένας αληθινός επίγειος παράδεισος. Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, θαυμάζοντας τη μοναστική αυτή πολιτεία, διώρισε τον άγιο Θεοδόσιο γενικό προϊστάμενο και επόπτη όλων των κοινοβίων της Παλαιστίνης, γι' αυτό και λέγεται κοινοβιάρχης. Αλλά και εναντίον των αιρέσεων εργάσθηκε ο άγιος Θεοδόσιος, γι' αυτό και έπεσε στη δυσμένεια του αιρετικού αυτοκράτορα Αναστασίου, ο οποίος και τον εξώρισε. Μετά την εξορία του, ο κοινοβιάρχης ξαναγύρισε στο κοινόβιο του κι έζησε ακόμα 11 χρόνια μέχρι το 529, πού κοιμήθηκε σε ηλικία 105 ετών. Ο άγιος Θεοδόσιος ως τα βαθειά γεράματα του ήταν ένας ωραίος με επιβλητικό παράστημα άνθρωπος, ώστε να έχουν και σ' αυτόν εφαρμογή τα λόγια του αγίου Χρυσοστόμου «των γαρ αγίων ουχί τα ρήματα μόνον, αλλά και αυτά τα πρόσωπα πνευματικής γέμει χάριτος». Αμήν.
από το βιβλίο του «Εικόνες έμψυχοι – Κηρύγματα αγιολογικά(Εξαπλά β΄)»,
Ζωηφόρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου